VIOLA

VIOLA

inter flores tertium, post rosam nempe liliumque, iuxta Plinium, l. 21. c. 26. in vernis floribus coronariis primum locum, teste Paschaliô, obtinet, utpote veris praenuntia, quam ob causam Graeci ἴον dixêre, παρὰ τὸ ἀνιέναι ταχὺ, quod statim surgit, aut apparet, ut gelu frigoreque terra solvitur. Horatius, l. 1. Carm. Od. 4. v. 9.

Nunc decet aut viridi caput impedire myrtô

Aut flore, terrae quem ferunt solutae.

Violam intelligens. Unde Ovidius tempus id describens Tristium l. 3. El. 12. v. 5. inquit,

Iam violas puerique legunt. ——

Poetae tamen violam ἴον dici ab Io puella maunt, in cuius a Iove amarae, et, ut furtum celaretur, in iuvencam concersae, honorem terram produxisse hunc florem, pabulum iuvencae, fabulantur, ut videre est apud Constantinum Caes. l. 11. c. 23. Et quidem cum tres recenseantur Violae species, purpureae, luteae, albae, Plin. l. 21. c. 6. prima, urpote odoris gratissimi et coloris praestantissimi, una cum hyacintlio, in coronamentis Veter. principem tenuit locum. Theocritus, Idyll. 1.

Καὶ τὸ ἴον μέλαν εντὶ, καὶ ἁ γραπτὰ ὑάκινθος,

Α᾿λλ᾿ ἔμπας εν τοῖς ςτεφάνοις τὰ πρᾶτα λέγονται.

E' quibus priorem versum sic παραφράζει Virg. Ecl. 10. v. 39.

Et higrae violae sunt et vaccinia nigra.

Loquuntur autem violae pulchritudinem plurima. Namque et Theocriti eiusdem votum eart, ut rubi et spinae ferant violas, in Thrisi, et Anacreon Venerem esse air κρίνον ὡς ἴοις ἑλιχθὲν, quasi lillum violis insertum, cademque ἰοβλεφάρου, violaceas palpebras habentis, ac ἰοςτεφάνου, violis coronatae, propterea cognomen tulit: et inter Lycophronis anagrammatismos celebris ille est, quô Arsinoen Reginam ἴον ἥρας, violam Iunonis vocavit: et ἰοπλοκάμους violaceô capillô insignes Musas introduxit Theognis, quô eôdem epithetô caelestes quoque Pleiadas insignit Simonides in Fragm. ut alia omittam. Quam ob causam coronam ex hoc flore plexam Veteres per excellentiam κορωνίδα appellârunt, teste Etymologô in hac vonce. Eamque inprimis virgines usurpavêre, uti ex Longo, l. 3. de Chloe et Daphnide docet Paschalius. Inter Gentilium Numina, praeter Venerem Musasque, de quibus iam aliquid attingimus, Lares illâ coronati. Tibullus, l. 2. El. 1. v. 59.

Rure puer verno primum de flore cornam

Fecit. et antiquis imposuit Laribus.

Et expressius Iuvenal. Sat. 12. v. 89.

—— Laribusque paternis.

Tura dabo atque omnes violae iactabo cotores.

Atque haec est in illis coronis, quas Kalendis, Idibus, Nonis, festus dies cum erat, in focum indi solitas, M. Cato tradit de Re Rust. Sed et convivantibus violacea corona, non minus ac rosacea placuit, ὅτι σέλλει τῇ ὀσμῇ την` καρηβαρίαν, quod odore sisteret gravitatem capitis, uti loquitur Plutarch. Symposiac. 3. Porro sociabatur Viola omnibus floribus vernis, praecipue rosis liliisque,

Virgil. Copâ; et Hieron. l. 2. Epist. 19. Quandoque solis rosis, Athen. l. 15. quandoque solis liliis, apud Anacreontem et Propertium, l. 3. Praeterea hyacintho, apud Longum, l. 1. serpyllo, apud Theocritum, Id. θ. cythisis et thymo, apud Ovid. l. 5. fast. croco, ibid. et apud Prudentium, Caihemer. narcisso denique apud Virgilium. Vide Car. Paschalium, Coronar. l. 3. c. 3. et 4. ubi de Ciceronis insuper dicto, Antume in violaputas, aut in rosa dicere, de Fin. l. 5. Mart. item Capellae, ubi mixtas violis rosas eloquentiam Epicuri cocat, l. 2. et Veterum luxu circa flores varia addit; pluta vero de hoc flore; apud Plinium, ubi supra, salmas. ad Solin. passim, Auctorem Anonymum, Sinae et Europae, c. 33. Alios. Franc. Pomey sic de illo, Viola, florum, quos in vernam lucem terra effundit, minimus exsistit, tametsi natu maximus. Verum, ut stalurae desiciatur dignitate, non tamen generis in illa desideres claritatem. Regiam probat commendatque stirpem, nativae splendor purpurae: ac licet agrestes inter plebeiatque pariatur et educetur herbulas, nil nisi patritium spirat, nil nisi augustum redolet. Figura illi est, non exquisita illa quidem, at elaborata perfecte; color pallidus at pretiosus; odor, ipsa pene suaviar fuavitate: caulis perennis, quô nixa molliter assurgit solô Folia ab radice ad summam profusa humum floremque ambientia, novum flori decus accersunt — tum concinnâ rotunditate, in quam circinantur, tum viriditate gratissima. Quibus tamen conspicua prarogativis Viola, adeo non amat videri et ostentari, ut captet solitudinem, ut sugiat lucem, et, quasi parvitatem intra suam non satis sibi videretur abdita, abicit abdituqe sese, abiectas inter vilesque plantas. At frustra tamen quaerit latebras; odore quippe vel invita proditur et praetereuntes compellit, abiectam tollere, suaviari, admirari; et obstupescere, tam tenue corpusculum, quinis senisve foliis consians, odorem exspirare tam procul, atque tam gratum etc. Vide eum Divers. Descript. Hinc violaceus, quô colore Galliae Reges in luctu, uti legimus, vide et supra, ubi de vestibus Ianthinis, voce Niger, it. Nigrorum ordo, et Praelatitius habitus, ac Terminarii, Tractus. Violarium, apud Sedulium, l. 1. Iuvencum, Fortunatum, de vita Martini, l. 4. Alios, hortus, seu locus violis consitus: Violeus et Violantilla, nomina propria apud Romanos, ut nonnullis vilum, qua de re Salmasius agit ad Solin. p. 99. et 100. etc.